เนื่องจากโรคนิ่วไตในคนไทยมีสาเหตุที่สำคัญ คือ การมีสารก่อนิ่วมาก และมีสารยับยั้งนิ่วน้อย จึงควรส่งเสริมให้ผู้ป่วย และผู้ที่มีความเสี่ยงต่อโรคนิ่วไต ในการป้องกันที่สาเหตุดังกล่าวคือ

1. การดื่มน้ำ  ร่างกายคนปกติต้องการน้ำอย่างน้อย วันละ 2 ลิตร (คิดเป็นปริมาณน้ำประมาณ 8 แก้ว ซึ่งมีขนาดโดยเฉลี่ย) ในคนที่เสียเหงื่อมากกว่าปกติ หรือผู้ป่วยโรคนิ่ว ควรดื่มน้ำเพิ่มขึ้นเป็นวันละ 2.5 - 3 ลิตร  ยกเว้นในผู้ป่วยที่จำเป็นต้องจำกัดน้ำ

2. การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการรับประทานอาหาร  ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของโรคนิ่วไต ที่พบในคนไทย ควรแนะนำให้แก้ไขดังนี้

2.1 อาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต ซึ่งเป็นอาหารหลักของคนไทยแถบภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ควรเลือกรับประทานอาหารบางชนิดให้น้อยลง เช่นข้าวเหนียวนึ่ง  ขนมจีน และเปลี่ยนแปลงวิธีการเตรียมอาหาร โดยทำให้สูญเสียปริมาณโพแทสเซียม และซิเทรตที่มีอยู่ในอาหารให้น้อยที่สุด เช่นหลีกเลี่ยงการแช่น้ำ หรือการทิ้งน้ำจากการประกอบอาหาร  ควรนึ่งผักแทนการลวกผัก เป็นต้น

2.2 อาหารไขมัน ควรสนับสนุนให้รับประทานไขมันให้มากขึ้น  แต่ควรเลือกชนิดของไขมัน เช่น น้ำมันจากพืช  น้ำมันจากปลา น้ำนม  เป็นต้น   ไม่จำเป็นต้องรับประทานไขมันชนิดที่ขายในรูปของอาหารเสริม เพราะมีราคาแพง และไม่มีความแตกต่างในด้านคุณค่าของอาหารแต่อย่างไร

2.3 ผักและผลไม ้ควรรับประทานเป็นประจำ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มะนาว ส้ม มะขามสุก มะละกอสุก มะเขือเทศ และกล้วย นอกจากจะมีสารยับยั้งนิ่ว เป็นซิเทรต และแมกนีเซียม  โพแทสเซียม  ในปริมาณสูงแล้ว  ยังมีสารต้านอนุมูลอิสระร่วมหลายชนิดอีกด้วย

2.4 สมุนไพร  ยังไม่มีการศึกษาที่น่าเชื่อถือที่พอจะบอกได้อย่างแน่ชัดว่า  สมุนไพรชนิดใดป้องกัน หรือรักษาโรคนิ่วไตได้ แต่พบว่าการรับประทานหญ้าหนวดแมว เป็นระยะเวลานานสามารถลดขนาดของนิ่วลงได้

2.5 ยา  เนื่องจากยาทุกชนิดมีทั้ง ผลด ีและผลเสีย  การใช้ยาโดยไม่มีเหตุผลสมควร สามารถก่อให้เกิดโรคต่างๆได้ สำหรับโรคนิ่วยาที่ควรหลีกเลี่ยง ได้แก ่แคลเซียม วิตามินดี  ยาขับกรดยูริก เป็นต้น   ยาที่ใช้ป้องกันนิ่วแนะนำให้เฉพาะผู้ที่มีประวัติเกิดนิ่วซ้ำบางรายเท่านั้น   ยาชนิดอื่นที่อาจมีประโยชน์ในด้านการป้องกัน และรักษาคือ วิตามินซ ีและ วิตามินอี ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ   แต่ยังไม่มีการศึกษาอย่างชัดเจน  อย่างไรก็ตามก่อนใช้ยาใดๆควรปรึกษาแพทย์เสมอ

2.6 อาหารเสริม  ไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ยืนยันว่า อาหารเสริมที่โฆษณาสรรพคุณในการรักษาโรคนิ่วไตนั้น สามารถรักษาโรคได้จริง   จึงไม่แนะนำให้รับประทานอาหารเสริมใดๆ

3. การดูแลสุขภาพ  หมั่นดูแล และสังเกตอาการผิดปกติด้วยตนเองเป็นประจำ และควรตรวจร่างกายกับแพทย์อย่างน้อยปีละครั้ง  เพื่อธำรงไว้ซึ่งสุขภาพ และทำให้วินิจฉัย และรักษาโรคได้อย่างรวดเร็ว

HOME