การประกันคุณภาพกับข้าราชการไทย

ศ.ดร.อุทุมพร จามรมาน

ในช่วงที่ประเทศไทยยังคงอยู่ในภาวะวิกฤตทางเศรษฐกิจ มีการเลิกกิจการ หน่วยงาน โดยเฉพาะของภาคเอกชน อย่างมาก ภาวะดังกล่าวนำไปสู่การต่อสู้ ดิ้นรนเพื่อให้เกิดรายได้ คนจำนวนมากเริ่มคิดหากิจการส่วนตัวเพื่อหารายได้มาเลี้ยงครอบครัว เกิด การคิด หาหนทางต่างๆ อาชีพต่างๆ เกิดการปรับวิธีชีวิตของตนเองให้อยู่ให้ได้ตามสภาพดังกล่าว

หากแต่ข้าราชการจำนวนมาก ยังไม่ได้ประจักษ์ในเรื่องดังกล่าว เพราะข้าราชการยังคงได้รับรายได้ประจำเดือนเหมือนเดิม และบางคนยังได้เงินเดือนขึ้นประจำปีอีกด้วย สภาวะดังกล่าว ทำให้เกิดช่องว่างของคน ระหว่างคนไทยที่รับราชการกับคนไทยที่ทำงานเอกชน ซึ่งเป็นช่องว่างในสังคมที่เห็นได้อย่างชัดเจน ทั้งๆ ที่เป็นคนไทยเหมือนกัน

ผู้เขียนเรียกร้องให้ข้าราชการ หันมาสนใจสภาพดังกล่าว และเกิดสำนึกในการทำงานให้ได้ประสิทธิภาพ ลดขั้นตอนการทำงานเพื่อให้งานเสร็จด้วยดี รวดเร็ว ทำงานบริการเพื่อให้ประชาชนพอใจ และไม่ยึดติดกับกระบวนการทำงานที่มุ่งระเบียบราชการ หรือยึดติดระบบ จนทำให้ผลงานด้อยคุณภาพ ล่าช้า

การที่จะเกิดคุณภาพในผลงานได้ ข้าราชการต้องเกิดความอยากที่จะทำงานเพื่อประชาชน แทนการทำงานเพื่อผู้บังคับบัญชา

ทางหนึ่งที่จะทำได้ คือ หน่วยงานราชการทุกหน่วย ต้องสร้างระบบประกันคุณภาพของตนเอง ซึ่งอาจเริ่มจาก 5 ส และคิดถึงบทบาทหน้าที่ของหน่วยงานที่ตั้งขึ้นมาว่า ตั้งขึ้นมาเพื่อให้ทำหน้าที่อะไร แล้วทำงานตามหน้าที่หรือไม่ ผลงานของตนมีอะไร และได้คุณภาพหรือไม่ แข่งขันกับหน่วยงานเดียวกันของกระทรวงอื่นได้ หรือไม่

การประกันคุณภาพจะไม่เกิดผล ถ้า หัวหน้าหน่วยงาน นั้นๆ ไม่สนใจเรื่องคุณภาพงานที่หน่วยงานของตนจะต้องทำอย่างจริงจัง เป็นที่ประจักษ์แล้วว่า หน่วยงานใดที่หัวหน้าหน่วยงานให้ความสนใจเรื่องคุณภาพของผลงานของตน หน่วยงานนั้นก็จะร่วมกันหาวิธีการที่จะทำให้เกิดคุณภาพ หาวิธีการทำงานที่ใช้คนน้อยแต่ได้ผลมาก หาวิธีทำงานที่รวดเร็วทันเวลา

การประกันคุณภาพคืออะไร

การประกันคุณภาพเป็นการให้ความมั่นใจแก่ประชาชนเจ้าของเงินภาษีว่า ข้าราชการทุกคนในหน่วยงานที่รับเงินเดือนจากภาษีประชาชนนั้น ทำงานดี ทำงานอย่างเต็มที่ เพื่อให้เกิดผลงานที่ดี

การประกันคุณภาพทำอย่างไร

การประกันคุณภาพเริ่มจากแต่ละคนวิเคราะห์วิธีการทำงานของตนเองว่า มีจุดอ่อน / ด้อย จุดเด่น / แข็ง ที่ใดบ้าง แล้วพยายามแก้ไขจุดอ่อนและเสริมจุดแข็ง

ถ้าข้าราชการแต่ละคนวิเคราะห์การทำงานของตนอยู่ตลอดเวลา ตลอดจนแก้ไขปรับปรุงวิธีทำงาน ก็จะทำให้แต่ละคนทำงานดีขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งถ้าเป็นเช่นนี้ ผลงานก็น่าจะออกมาดีขึ้นเรื่อยๆ เช่นกัน

การประกันคุณภาพของหน่วยงานเริ่มจากที่ทุกคนรู้บทบาทหน้าที่ของตนว่าต้องทำอะไรบ้าง และรู้ว่าหน่วยงานของตนตั้งขึ้นมาเพื่อทำงานอะไร หลังจากนี้ก็วิเคราะห์ว่า วิธีทำงานที่ทำอยู่สอดคล้องกับบทบาทหน้าที่ที่ต้องทำหรือไม่ ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ แก้ไขปรับปรุงวิธีทำงานตลอดเวลา ถ้าข้าราชการทุกคน (รวมทั้งผู้บริหารของหน่วยงานด้วย) ทำงานได้ดังกล่าว หน่วยงานนั้นก็จะมีแต่ข้าราชการที่ทำงานดี ประชาชนก็จะชื่นชม ศรัทธา และประเทศก็จะเจริญก้าวหน้าไปเรื่อยๆ ในที่สุด ประเทศไทยก็จะสามารถแข่งขัน เอาชนะประเทศอื่นได้โดยไม่ยาก